نامه 2 نهجالبلاغه به همراه تفسیر
إلیهم، بعد فتح البصرة
وجزاکم الله من أهل مصر عن أهل بیت نبیکم أحسن ما یجزی العاملین بطاعته، والشاکرین لنعمته، فقد سمعتم وأطعتم، ودعیتم فأجبتم.
ترجمه
خداوند به شما اهل این شهر(کوفه) از سوی اهل بیت پیامبرتان پاداش دهد، بهترین پاداشی که فرمانبران خود و سپاسگزاران نعمتهایش عطا میکند، زیرا شما فرمان مرا شنیدید و اطاعت کردید، دعوت شدید و اجابت نمودید.
تفسیر
این نامه بخش کوتاهی ازنامهی مفصلتری است که امام(ع) بعد از پایان جنگ جمل برای مردم کوفه نوشت و محتوای آن قدردانی از زحمات آنان نسبت به اسلام و اهل بیت پیغمبر اکرم است؛ زیرا دعوت امام(ع) را پذیرفته بودند و در جنگ با شورشیان و طغیانگران جمل پایمردی به خرج داده بودند.
مرحوم سید رضی مطابق روش گزینشی که از آن پیروی میکند، بخش بسیار کوتاهی از نامه امام(ع) را آورده است در حالی که این نامه بسیار پرمحتواست که متن کامل آن به صورت زیر است:
« بسم الله الرحمن الرحیم از سوی بندهی خدا امیر مومنان به قرظه بن کعب(فرماندار کوفه) و کسانی که نزد او از مسلمانان هستند.درود خدا بر شما، من خداوند یکتا را سپاس میگویم.
اما بعد: ما گروه پیمانشکنان بیعت و جداشوندگان از جماعت و شورشیان از امت را ملاقات کردیم، با منطق واستدلال با آنها سخن گفتیم؛ ولی نتیجه ای نگرفتیم و سرانجام خداوند ما را بر آنها پیروز کرد.طلحه و زبیر کشته شدند و این در حالی بود که قبلا با آنها اتمام حجت کردم و نصیحت و اندرز دادم و جمعی ازصالحان امت را گواه گرفتم.آنها از راهنمایان اطاعت نکردند و ناصحان را اجابت ننمودند.گروهی از شورشیان به عایشه پناه بردند و در اطراف او از بصره گروه زیادی کشته شدند.خداوند بر صورت بقیه کوبید و فرار کردند.و همان گونه که ناقه صالح از کوه به در آمد و سرانجام مایه عذاب قوم ثمود شد، شتر عایشه نیز نسبت به اهل این شهر(بصره) بدبختی فراوان به بار آورد.علاوه بر اینکه گناه بزرگی در معصیت پروردگار و پیامبرش مرتکب شدند و مایهی شکاف در صفوف مسلمین و ریختن خونهای مؤمنان، بدون هیچ دلیل و عذر و حجت آشکار گردیدند.
هنگامی که خداوند آنها را شکست داد و فرار کردند، دستور دادم فراریان را دنبال نکنند و مجروحان را به قتل نرسانند، وارد خانهها نشوند و پردهای را کنار نزنند مگر با اجازهی قبلی من و همهی مردم بصره را امان دادم.
گروهی از مردان صالح ما شربت شهادت نوشیدند.خداوند بر حسنات آنها بیفزاید و درجاتشان را بالا برد و ثواب صادقان و صابران بر آنها عنایت فرماید.خداوند به شما اهل این شهر(کوفه) از سوی اهل بیت پیامبرتان پاداش دهد، بهترین پاداشی که به مطیعان فرمان خود و سپاسگزاران نعمتهایش عطا میکند، زیرا شما فرمان مرا شنیدید و اطاعت کردید، دعوت شدید و اجابت نمودید.شما برادران بسیار خوب و یاوران بر حق بودید.درود بر شما و رحمت خدا و برکاتش. »